Handpan is een jong instrument. Het is nog maar 23 jaar geleden dat dit instrument het eerste daglicht zag. Dit instrument werd de Hang genoemd, een creatie van het Zwitserse PanArt. De oplage van een enkel bedrijf is natuurlijk niet oneindig, door deze beperkte oplage groeide de bekendheid van het instrument ook gestaag. Voor velen was de eerste kennismaking met dit instrument via Hang Massive. Dat gold zeker in de beginjaren, maar is eigenlijk nog steeds het geval. Hang Massive was de eerste met een video die viral ging op internet, deze video doet het nog altijd zeer goed. Pioniers dus, die nog steeds zeer actief zijn. Meer dan genoeg reden voor een ode aan Hang Massive!
Mijn kennismaking met Hang Massive
Teruggaan naar het begin van Hang Massive komt neer op teruggaan naar de beginjaren van de handpan zelf. De meeste mensen die dit instrument in de beginjaren leerden kennen, kwamen bij toeval iemand tegen die het speelde. Als je dit vervolgens aan je vrienden vertelde was er niemand die wist waar je het over had, behalve die enkeling die toevallig ook een keer een handpanspeler tegen was gekomen.
Als je – zoals ik destijds – gegrepen werd door het instrument en op zoek ging naar een instrument voor jezelf, kwam je al snel op een dood spoor. Er was alleen PanArt, en daar een instrument kopen was nagenoeg onmogelijk. Tweedehands PanArt’s werden soms aangeboden, voor belachelijke prijzen, soms oplopend tot wel tienmaal de nieuwwaarde.
Na mijn eerste kennismaking was voor mij helaas dus de conclusie dat het er op dat moment niet in zat. Een spijtige maar acceptabele conclusie; je kwam het instrument niet veel tegen, dus werd gelukkig niet vaak geconfronteerd met datgene dat niet te krijgen is. Toen was daar Hang Massive, met hun video Once Again. Deze video vloog het internet over. Het was voor mij (en velen met mij) de trigger om weer actiever aan de slag te gaan met mijn zoektocht naar een handpan, dit keer gelukkig met succes.
Once Again
Hang Massive is een duo, bestaande uit Daniel Cudd en Markus Johansson. Zij leerden elkaar in 2010 in Goa India kennen als hangspelers, en gingen al snel verder als duo. Once Again volgde vlot daarna, in 2011.
Once Again is nog altijd het bekendste werk van Hang Massive. Dat betekent zeker niet dat er daarna geen successen zijn geweest. Het duo heeft zeven albums op hun naam staan, en heeft daarin een hele stijlmetamorfose doorgemaakt. Ze touren nog jaarlijks, en deze shows worden enorm goed bezocht. Toch komt na al die jaren Once Again nog elke show terug, en afgaande op de reactie van het publiek zal dat niet veranderen.
Once Again is een compositie gespeeld op twee handpannen, gebaseerd op een pingpong-patroon. Je ziet beide spelers als begeleiding steeds op en neer ‘ping-pongen’ tussen twee pads. Deze techniek is zeker niet nieuw, je hoort dit soort patronen terug in allerlei muziekvormen. De mannen van Hang Massive waren wel de eersten met een bekende handpan compositie met dit patroon. Dat heeft ze zoals gezegd geen windeieren gelegd, Once Again is op Youtube ondertussen ruim 58 miljoen keer bekeken!
Goa
Daniel en Marcus leerden elkaar kennen in Goa, een regio in India. De oprichting van Hang Massive vond ook daar plaats. Wie ooit in Goa is geweest zal begrijpen waarom dit daar is gebeurd. Goa is een provincie aan de westkust van India, die vooral bekendstaat om de feestjes en hippiemarkten. Het is een populaire vakantieplek van vele India-liefhebbers, al wordt het wel vaak een gezien als de lightversie van India.
Goa is de ‘hippie-hotspot’, met zowel liefhebbers die al jarenlang naar dezelfde plek gaan (of nooit meer zijn vertrokken) als nieuwe mensen die de hippie-ervaring willen meemaken. Ik was er in 2018 in India, en heb toen Goa ook bezocht. Het was te gek mee te maken hoe het daar is. Het is inderdaad de lightversie van India, maar een unieke plek en te gek om eens gezien te hebben.
Hang Massive is niet alleen opgericht in Goa, het is ook hun thuisbasis. Al snel na hun overweldigende Once Again succes hebben ze hier een huis gekocht en een studio gebouwd. Ze zijn tegenwoordig de helft van het jaar in India om muziek te schrijven en op te nemen. De andere helft van het jaar zijn ze op tour. Tijdens de corona-lockdown konden we een kijkje in de keuken krijgen wat betreft hun prachtige woonsituatie. Ze gaven een online-concert in hun eigen Goa Garden. Deze live-set kan je hieronder checken:
Stijlontwikkeling
Je hoort en ziet in bovenstaande video waarschijnlijk al een hoop verschillen ten opzichte van de eerder Once Again video. Hang Massive is veelvuldig gebruik gaan maken van zogenaamde backing tracks. Backing tracks zijn opnames die worden aangezet, waar overheen wordt gespeeld. Enigszins te vergelijken met vocalisten die een tour doen zonder band. Je hoort de muziek, maar het enige dat live is is de zang (of in dit geval dus de handpan).
Hang Massive heeft deze koers eigenlijk vrijwel direct ingezet. Alleen hun eerste album uit 2012, Beats for your feet (met daarop Once Again) is enkel handpan. Er volgden daarna nog wat live-registraties, maar het eerstvolgende album uit 2015, Marine Migration, is een album waarbij beats en sounds een minstens net zo dominante posities hebben als de handpan zelf. Dit bleef zo op de twee albums erna, Distant Light (2016), Celestial Colour (2017).
Hun grootste succes na Once Again is het album uit 2018, Luminous Emptiness. Voor dit album is Hang Massive weer iets meer teruggegaan naar de bron. Er zijn zeker andere geluiden en effecten te horen op deze plaat, maar de nadruk ligt veel duidelijker bij de handpan. Een mooi album, met daarop de bekende compositie The Secret Kissing of the Sun and Moon (Met op YouTube maar liefst 24 miljoen views!):
Hun meest recente album, Radius uit 2022, is een middenweg tussen de twee stijlen. Er is duidelijk weer meer toegevoegd aan dit album, maar bij de meeste composities is de handpan nog wel duidelijk te herkennen als leidend element.
Van PanArt naar Yishama
Hang Massive is begonnen op PanArts. Niet verrassend, de naam van het PanArt instrument, Hang, zit in hun eigen naam verwerkt. Tegenwoordig spelen ze niet meer op Hangs, ten dele omdat PanArt jarenlang geen instrumenten maakte, precies in de jaren dat Hang Massive hun groei doormaakte. Tegenwoordig spelen de mannen van Hang Massive op instrumenten van Yishama. Om het nog verwarrender te maken noemt Yishama hun instrument dan weer pantam in plaat van handpan. Al die verschillende namen, feitelijk allemaal hetzelfde instrument (Check hier de blog die ik over dit onderwerp schreef.).
Yishama is niet de minste om mee in zee te gaan. Deze Israëlische bouwer heeft veel betekend voor de handpanwereld, en veel grote spelers spelen met deze prachtige instrumenten. Zo ook Hang Massive. Of zouden we nu eigenlijk Pantam Massive of Handpan Massive moeten zeggen?
Hang Massive live
Hang Massive is als je naar de cijfers kijkt de meest succesvolle handpanact tot op heden. Dit is zeker ook terug te zien in hun tours. Er zijn weinig handpan acts die zalen als Paradiso of de Melkweg kunnen vullen, maar Hang Massive lukt het al jaren. De keuze om te spelen met backing tracks heeft hierbij zeker geholpen. Het maakt hun muziek meer dansbaar en breder toegankelijk. Het is niet alleen een concert voor de handpanliefhebber, maar ook voor degenen die lekker een avondje willen dansen.
Vanuit spelers-perspectief is het ergens jammer dat Hang Massive zoveel doet met backing tracks. Zelfs sommige handpanpartijen worden afgespeeld in plaats van live gespeeld. Als je op zoek bent naar een avond handpankunsten zou ik Hang Massive niet als eerste noemen. Voor een goed feestje waar ook nog eens handpan gespeeld wordt staat Hang Massive dan wel weer bovenaan. Hou hun website in de gaten, ze komen met regelmaat langs in Nederland!
Leer spelen als Hang Massive
Ik heb het al vaker genoemd in blogs: geregeld komen cursisten met de vraag om een bepaald stuk of de stijl van een bepaalde artiest te behandelen. Een ontzettend leuk en gevarieerd onderdeel van mijn Zoomlessen. Bij Hang Massive geldt dit zeker ook, maar ook zonder Zoomlessen kan je in de richting van Hang Massive, of in in ieder geval Once Again, bewegen. In Het Basics online handpan cursus gaan maar liefst zes lessen over het eerder genoemde pingpong-patroon. In het vierde online handpan cursus, Patterns, gaat het nog een stapje verder met vier lessen over met cross-rhythms. Bij de laatste vier lessen komt Once Again helemaal voorbij. Leuk om eens in te duiken, en te kijken of je Once Again uit jouw handpan kan toveren!
