Hopelijk heb je met veel plezier gewerkt aan de oefeningen uit de vorige blog, en is het je gelukt om een aantal oefeningen om te toveren naar kleine liedjes. Als je dit nog niet gedaan hebt, of wellicht de vorige blog uberhaupt nog niet gelezen hebt, raad ik je aan om daar eerst mee aan de slag te gaan. Je kan de vorige blog, Liedjes op je handpan, deel 1, hier lezen.
In deze blog gaan we verder met het creëren van liedjes op je handpan. Je gaat in deel 2 van deze serie dieper aan de slag met de eerder genoemde vormschema’s, en dan specifiek de bridge.
De Bridge
De bridge is de stille kracht binnen de vormschema’s. Vrijwel iedereen kent de termen couplet en refrein, maar niet iedereen kent de term bridge (of brug, maar ook als vormdelen in het Nederlands worden genoemd – zoals couplet en refrein – wordt doorgaans de Engelse term bridge gebruikt).
Een bridge heeft als doel om een andere kleur te laten zien. Het is bijna altijd een tegenpool van wat het couplet en het refrein zijn. Zoals je in de vorige blog hebt kunnen lezen, vormen het couplet en refrein een geheel, waarbij het couplet wat meer behoudend en verhalend is, en het refrein doelgerichter en samenvattend.
Een voorbeeld
Laten we als voorbeeld nemen dat je een vrolijk liedje schrijft. De tekst vertelt in het couplet waarom je zo vrolijk bent, en wat voor gebeurtenissen hebben geleid tot deze gemoedstoestand. Het refrein maakt nogmaals duidelijk dat je simpelweg vrolijk bent, zonder al teveel toelichting. Wel met lekker veel herhaling en een vrolijke, herkenbare melodie. Bij een vrolijk liedje als deze stel ik me een wat vlotter tempo voor, met een beweeglijke opgewekte melodie en vrolijke akkoorden.
In dit voorbeeld zou de bridge juist wat meer drama toevoegen. Als het liedje wat sneller is, zou de bridge wat trager zijn. Als de melodie snel en beweeglijk is, is de melodie in de bridge wat meer behouden. En als de tekst vertelt over vrolijke zaken, zou de tekst in de bridge gaan over dat het soms ook even niet zo goed gaat, maar dat ook dat ok is.
Toegegeven, bovenstaand voorbeeld komt wat kinderlijk over. Toch raakt het wel echt de kern van wat een bridge is. Een tegenhanger, met als doel om meer diepgang, maar ook meer variatie aan je spel te geven. Vrijwel elk liedje heeft een bridge. Een liedje schrijven met enkel couplet en refrein wordt al snel eenzijdig en saai. Om die reden worden songwriters die dat succesvol voor elkaar krijgen geroemd. Je couplet en refrein moet tenslotte erg sterk zijn om het met enkel die ingrediënten voor elkaar te boksen.
A – B – C
In de vorige blog kwam de meer algemene benaming van letters in plaats van benamingen al voorbij, waarbij het couplet doorgaans A is, en het refrein B. Vanuit die manier van werken is de bridge C. Dat is zo algemeen aanvaard geworden dat een bridge vaak ‘het C’tje’ wordt genoemd. Zélfs als verder wordt gesproken over couplet en refrein.
Het meest standaard en voor de handliggende vormschema is dit:
A – B – A – B – C – B – B
De eerste vier, A – B – A – B, heb je naar aanleiding van de vorige blog al gespeeld. Twee keer A – B geeft voldoende tijd om het verhaal te vertellen (de A’tjes), en om de kern van je verhaal genoeg voorbij te laten komen (de B’tjes). Na A – B twee keer gehoord te hebben, is het contrasterende C’tje zeer welkom. Om daarna de kern van het liedje (het B’tje) nog even goed luid en duidelijk te maken, wordt deze afsluitend vaak dubbel gespeeld, B – B dus.
Talloze popliedjes bestaan uit exact deze vorm. Het werkt gewoon enorm goed! Dat het al vaak wordt gedaan is eigenlijk alleen maar positief: herkenning is een belangrijke factor in het succes van een compositie. Voor eigenheid en creativiteit is alsnog meer dan genoeg ruimte, de inhoud van alle delen ligt natuurlijk nog volledig open.
Toepassing op jouw handpan
Na alle theorie is het tijd om aan de slag te gaan met liedjes op jouw handpan maken. Je hebt als het goed is een A – B setje gemaakt in de vorige blog. Ga voor jezelf na wat de sfeer is van deze creatie. Als je dat duidelijk hebt, kan je de tegenhanger gaan opzoeken in je spel. Dat kan op allerlei manieren:
- Is je creatie opgewekt? probeer dan als bridge iets zwaarders en meer melancholisch te maken.
- Is je creatie snel? Probeer dan een wat meer logge en slome bridge te maken.
- Is je creatie energiek? Probeer in de bridge dan vooral verstilling op te zoeken.
Er zijn talloze andere tegenpolen te vinden, en bovenstaande voorbeelden werken natuurlijk ook prima omgekeerd. Zo zou een rustig, verstild liedje juist een energieke bridge kunnen gebruiken.
Veel plezier met spelen!
Hopelijk komen er veel mooie creaties uit deze blogs. Zoals gezegd: mocht je de toepassingen uit de vorige blog nog niet hebben gedaan, doe die dan eerst. Daarna kan je uitbreiden met mooie bridges. In de volgende blog krijg je nog wat laatste tips om bij je creaties de puntjes op de i te zetten. Tot dan!
