De handpan scene kent een groeiend aantal te gekke en innovatieve spelers. Je hierin verdiepen kan een enorme boost geven aan je spel. Goed kijken en luisteren naar wat andere spelers doen is ontzettend leerzaam, maar bovenal natuurlijk gewoon een te gekke bezigheid en een enorme bron van inspiratie. In eerdere blogs noemde ik al de tip om naast spelen ook veel te luisteren naar andere spelers en daarmee je eigen spel te beïnvloeden. Om dat aan te moedigen ga ik de komende periode, afgewisseld met andere onderwerpen, blogs wijden aan bepaalde spelers die veel betekenen voor de handpan scene. Deze keer een speler van het eerste uur. Een ode aan Sam Maher!
Wie is Sam Maher
Sam Maher zou je gerust de stille held van de handpan wereld kunnen noemen. Hij was een van de eerste spelers die een viral video had op YouTube. Nog steeds is New York – zijn compositie uit die video van 2006 – een populair leerdoel onder spelers. Hij had het perfecte momentum, met ontzettend veel interesse in hem en zijn spel en een video die hem bekendheid gaf.
Toch bleef het na die video een behoorlijke tijd stil. Af en toe gingen er verhalen rond over een album dat er aan zat te komen, maar tot op heden is dat album er niet. Sam speelt nog steeds: mondjesmaat komen er video’s of interviews langs waar hij heel relaxed vertelt over zijn leven, en waarbij hij nieuwe composities laat horen. Hij lijkt deze trage progressie helemaal ok te vinden, en lijkt zich weinig aan te trekken van het momentum dat hij misschien een beetje gemist heeft. Helemaal prima dus, juist tof om te zien hoe relaxed hij ermee om gaat.
Er is weinig bekend over Sam Maher. Bekend is dat hij uit Australië komt, en de wereld rondgaat met zijn handpan. Waar hij op dit moment uithangt, wat hij aan het maken is, wanneer er iets uitkomt, het is een raadsel. Hij is zeker nog actief als speler, drie dagen geleden kwam er nog een nieuwe video van hem uit:
Busken
Sam Maher is een busker. Busken is het spelen op openbare plekken, vaak in steden. In Nederland hebben we helaas niet zo’n bruisende busk-scene. Dit is omdat de regelgeving hiervoor vrij streng is. Je moet een vergunning hebben om te mogen spelen, en zelfs dan mag je maar kort op dezelfde plek blijven. Om deze reden kom je in Nederland vooral lokale hobbyisten tegen, die het leuk vinden om een middag wat te spelen voor een select publiek. Ook tof natuurlijk, maar busken kan een veel grotere vorm aannemen. In steden als Barcelona, Berlijn en Parijs vind je buskers die ware meesters in hun vak zijn, met grote groepen publiek om zich heen. Deze buskers zijn geen hobbyisten, zij doen dit fulltime en verdienen hier hun brood mee. Vaak reizen ze rond, vooral door Europa of Noord-Amerika.
Busken is iets dat nog steeds veel gebeurt binnen de handpan scene, al zie je de laatste jaren veel verbreding op dit gebied. Er zijn naast buskers steeds meer spelers die club-tours doen, en er zijn clinics en workshops die je kan bezoeken. Deze ontwikkeling heeft veel gedaan voor de populariteit van de handpan, aangezien deze laatste activiteiten veel makkelijker toegankelijk zijn. Je kan zien wanneer iets in de buurt is, er een kaartje voor kopen en er dus rekening mee houden.
De oorsprong
Al die andere mogelijkheden als concerten, workshops en clinics zijn te gek. Dat gezegd hebbende is busken in het geval van de handpan de oorsprong van dit alles. Busken gaf het instrument haar eerste bekendheid. Ik spreek geregeld mensen die idyllisch kunnen vertellen over de eerste keer dat ze een handpan hoorden. Ergens in de verte in een park of in een stad, niet wetende wat die klank was. Het heeft iets romantisch, iets avontuurlijks, niet weten wanneer je een mooi handpan concert kan treffen op een onverwachte plek. Sam Maher lijkt er in ieder geval geen genoeg van te kunnen krijgen. Na al die jaren is hij nog steeds aan het doen wat hij het liefst lijkt te doen: busken!
Stijl van spelen
De speelstijl van busken heeft een heel praktische oorsprong: je moet wat volume betreft over een menigte heen spelen. Handpan buskers spelen vaak onversterkt, en niet iedereen staat stilletjes te kijken en luisteren. Zacht spelen is dus niet altijd een optie. De stijl van spelen die past bij busken is daarmee wat steviger. Meer duimen, meer zwiepende bewegingen, een wat feller geluid, het zijn allemaal eigenschappen van deze speelstijl. Je ziet dit duidelijk terug bij Sam Maher’s spelen. Een video die dit mooi weergeeft is de eerder genoemde video die zes jaar geleden viral ging: New York.
Wat ik tof vind aan Sam’s manier van spelen is zijn innovatieve gebruik van de ding. Je ziet deze manier van spelen tegenwoordig veel meer, maar zeker in de beginjaren van het instrument was de ding vaak het uitgangspunt van alle composities. Spelers als Hang Massive vertolkten toen die handpan-stijl. Sam Maher brak met de komst van New York met dit ‘ding-gerichte’ spel. Ook dit zie je terug in bovenstaande video: veel delen zijn volledig zonder ding, en als de ding wel onderdeel is van het gespeelde zit deze vaak op een minder logische plek. Lang niet altijd op de eerste tel als ’thuiskomer’, maar op andere tellen in de maat. Dit geeft zijn spel een dansbaar en ritmisch karakter.
Oefentip
Probeer eens dezelfde spelkenmerken toe te passen in je eigen handpanspel. Spelen zonder de ding, of met de ding op een minder voor de hand liggende tel. Probeer eens niet op de eerste tel terug te gaan naar de ding, maar in plaats daarvan een andere noot of serie noten te kiezen. Op deze manier kan je iets dat je al langere tijd speelt ineens in een heel ander daglicht stellen, en je spel dus verbreden zonder daar een heel nieuwe compositie voor te maken.
Nog een mooie video waarin beide manieren van spelen tentoon worden gesteld:
Een ode aan…
Ik ga de komende periode, afgewisseld met blogs over andere onderwerpen, vaker een ode brengen aan een speler die mijns inziens een belangrijke invloed heeft op de handpan scene. Het lijkt me ook heel interessant om te horen welke speler(s) jou hebben geïnspireerd. Laat het vooral weten in de reacties als er een speler is die volgens jou meer aandacht verdient. Ik ben benieuwd naar je input!
