Een dip in je handpan beoefening?

Als je bij het lezen van ‘een dip in je handpan beoefening’ geen idee hebt waar ik het over heb ben je allereerst lekker bezig! Grote kans ook dat je dan nog niet zo heel lang bezig bent met spelen. Dat klinkt misschien demotiverend, maar dat is zeker niet hoe ik het bedoel. Zoals alles in het leven is ook jouw handpan ontwikkeling en enthousiasme een dynamisch iets, met dus pieken en dalen. Het begin is vanzelfsprekend bijna altijd een piek: je hebt na een intensief keuzetraject een te gek nieuw instrument in huis gehaald, en elke stap in je beoefening leidt vrijwel direct tot verbetering. Deze stijgende lijn kan een behoorlijke tijd aanhouden.

Bijna onvermijdelijk is het afvlakken van die lijn op bepaalde momenten. Herkenbaar? Geen zorgen, een dip in je handpan beoefening is heel normaal. Sterker nog, het is een goed teken. Het contrast ten opzichte van ervoor is duidelijk merkbaar, en dat je verschil merkt betekent ook dat je hiervoor lekker bezig was. In deze blog hoop ik je wat handige tips te geven om je spel alsnog fris te houden, en je vooral gerust te stellen als het ervaren van deze dip je zorgen baart.

Marcus Miller

Mijn eerste echte bewustwording van deze golvende lijn kwam tijdens mijn conservatoriumstudie. Tot dat moment was alles muzikaal gezien een stijgende lijn. Ik ging drummen, en merkte dat ik daarin sneller groeide dan mijn mededrummers. Dat was boost nr. 1. Vervolgens ging ik op jonge leeftijd in bands spelen met andere muzikanten die diezelfde dedicatie hadden voor hun instrument. Van dat samenspelen leerde ik enorm veel, en bands hebben in je tienerjaren is natuurlijk niet slecht voor je populariteit ;). Boost nr 2! Vervolgens kwam mijn voorbereiding op het conservatorium. Megaveel oefenen, en dus megaveel groei. Dit leidde uiteindelijk tot het aangenomen worden op alle conservatoria waar ik auditie deed. Boost nr 3!

Startende op het conservatorium zag ik die stijgende lijn bij mezelf en anderen snel afvlakken. Lange tijd was het hoogste doel aangenomen worden op het conservatorium, en ineens ben je binnen. Lange tijd was je een van de weinige fanatieke muzikanten, ineens werd je omringd door alleen maar fanatieke muzikanten. Dit laatste is natuurlijk ook een enorme stimulans en inspirator, maar op dat moment kon ik er ook zeer onzeker van worden, en dat helpt natuurlijk niet altijd.

Onderdeel van mijn studie aan het conservatorium waren masterclasses van bekende, vaak internationale muzikanten. Dit waren meestal spelers binnen dezelfde disciplines – in mijn geval drummers – maar soms ook daarbuiten. In mijn eerste jaar volgde ik een masterclass van Marcus Miller. Een groot bassist die onder anderen met Miles Davis, Bill Withers, Elton John & Jay Z heeft gewerkt, en daarnaast een flinke solocarrière heeft opgebouwd. Een van de grote onderwerpen van zijn masterclass was precies dit punt: de dip!

Marcus Miller vertelde die dag hoe hij zoals velen in de zaal ook juist een dip ervaarde tijdens zijn studie, en na zijn opleiding zelfs vier jaar lang z’n instrument nauwelijks aanraakte, los van zijn optredens. Die dipjes gaven wel ruimte voor andere verwante dingen, muziek luisteren bijvoorbeeld. Deze activiteiten leidden uiteindelijk weer tot een flinke dosis inspiratie, en hoppa, daar komt weer een stijgende lijn aan!

Voor mij is deze les van grote invloed geweest op mijn verdere leven als muzikant. Als Marcus Miller, met zijn staat van dienst, af en toe een dip heeft en minder oefent of zelfs minder speelt, dan hoef ik me geen zorgen te maken als mij dit overkomt.

Toegegeven: in bovenstaand verhaal komt mijn eerste grote dip pas na jarenlang intensief spelen. Lezers die zich herkennen in deze dip zullen die dip wellicht al wel iets sneller hebben ervaren. Goed om te onthouden dat tienerjaren doorgaans enorm veel ruimte geven voor groei. Er verandert hoe dan ook ontzettend veel in je tienerjaren. Zaken als een dip of sleur in je hobby’s of activiteiten die je intensief doet krijgen minder gemakkelijk ruimte in een dergelijk milieu.

Mijn handpancarriere startte pas later, en daar ervaarde ik dus ook veel sneller dipjes. Niet gek, mijn leven was veel drukker en gevuld met veel meer verantwoordelijkheden. Bovendien vulde ik m’n leven al met muziek maken, en had ik dus niet altijd zin om bij thuiskomst nog meer muziek te gaan maken. Zorgen over deze dipjes had ik gelukkig niet echt meer, en daar ben ik Marcus Miller nog altijd dankbaar voor.

De dip

Waar ik naar op zoek ben tijdens mijn spel, en vele spelers met mij, is flow. Volledig opgaan in hetgeen dat je doet, daarvan kunnen genieten, en even met niks anders bezig zijn dan datgene. Soms gaat het als vanzelf, soms ook niet. Ik denk dat het ervaren van een dip sterk verbonden is aan tijdelijk niet vinden van flow. Míhály Csíkszentmihályi heeft een te gek boek geschreven over flow, waar ik eerder al een blog over heb geschreven. Bij het uitleggen wat flow veroorzaakt noemt hij als belangrijkste factoren:

1. Een duidelijk doel hebben
2. Plezier ervaren in het bereiken van dit doel
3. Focus
4. Op kunnen gaan in hetgene dat je doet.
5. Positieve feedback. Er moet verbetering merkbaar zijn.
6. Een goede balans tussen het beoogde resultaat en jouw kunnen. Het moet uitdagend zijn, maar niet té moeilijk.

In een volwassen leven kunnen er een hoop factoren zijn die invloed hebben op één van bovenstaande punten. Stress om wat voor reden dan ook maakt punt 4 aanzienlijk moeilijker. Als dat vervolgens niet lukt heeft dat invloed op punt 2, 3 en 6. Dat heeft vervolgens weer invloed op punt 5. Zo kan een simpele factor al snel behoorlijk invloed hebben op het ervaren van flow, en een leven zonder (teveel) stress is een prachtig doel, maar zeker niet altijd haalbaar.

Wat te doen in geval van een dip?

Hopelijk helpt bovenstaand verhaal je in ieder geval met het belangrijkste: geen zorgen als je een dip ervaart. Het hoort erbij, inspiratie en drive komt vanzelf weer. In de tussentijd kan je een hoop andere, leuke dingen doen die een positief effect geven:

Luister naar muziek
In eerdere blogs noemde ik al: ik heb als speler minstens zoveel geleerd door te luisteren naar muziek als door te oefenen. Luisteren naar wat andere spelers doen kan een enorme boost geven aan je eigen spel. Concerten geven daar voor mij nog een extra dimensie aan. Door het in persoon zien van mooi gespeelde muziek kan ik enorm geïnspireerd raken. Vaak jeuken m’n vingers op de terugweg al, en hoor ik het spel van datgene dat ik heb bezocht de daaropvolgende dagen en weken terug in mijn eigen spel.

Het geven van luistertips in deze blog is vooral ook om deze reden. Hopelijk vind je daarin inspiratie, hoor of zie je dingen die op een bepaalde manier vertaald worden naar jouw eigen handpanspel.

Pak oude oefeningen er opnieuw bij
Constant maar met nieuwe dingen bezig zijn kan ook teveel van het goede zijn, en daarmee stress opleveren. Je hebt hierboven gelezen dat stress de eigenschappen van flow als een kaartenhuis kan doen instorten. Als het allemaal even teveel wordt, kan het heel fijn zijn om oude oefeningen terug te pakken. Het is belonend, aangezien je het na wat afstoffen waarschijnlijk alweer snel onder de knie hebt. Je kan wellicht ook gemakkelijk een volgende stap maken of zelf verzinnen. Een fijne boost, en ook nog eens uitbreiding van je vocabulaire. Nieuw is dus zeker niet altijd beter!

Sla een zijweg in
Misschien ben je te lang bezig met dezelfde oefenpatronen of stijlen. Ik noemde in vorige blogs al de mogelijkheid om te duiken in de specifieke speelstijl van spelers. Een leuke manier om je spelen over een andere boeg te gooien. Neem gerust contact op als je hier interesse hebt!

Laat je handpan even staan
Bovenstaande alinea is natuurlijk alleen relevant als je nog wel zin hebt om te spelen. Is dat niet het geval? Doe het dan gewoon even niet. Zin komt vanzelf weer, en je handpan gaat nergens heen.

Luistertip

Na de tip om vooral ook veel te luisteren naar muziek kan een goede luistertip natuurlijk niet ontbreken. Onderstaande video is ook nog eens een interessante als het gaat om dingen over een andere boeg gooien. Daniel Waples is een van de eerste bekende handpanspelers. Hij is bekend geworden als een speler die handpan combineert met andere percussie. Bij onderstaande video zie je hem met zijn rechterhand een cas-cas shaker spelen, terwijl hij met zijn linkerhand handpan speelt. Veel kijk- en luisterplezier!